Peter De Coensel, CEO DPAM, over risico op maximaal verlies

Los van het risico dat gepaard gaat met een permanent verlies van kapitaal door wanbetaling of inbeslagname, wordt het risico in verband met instrumenten of sectoren op de financiële markten doorgaans gemeten op basis van de volatiliteit. Volatiliteit wordt uitgedrukt als de standaardafwijking van het rendement over een welbepaalde periode. Hoe hoger de gemeten volatiliteit, hoe hoger het geschatte risico, maar ook hoe hoger de raming van het toekomstige, verwachte rendement. Maar deze definitie hanteren als enige norm voor en wijdverbreide opvatting van risico's, zou kunnen leiden tot een tunnelvisie. Nu markten geconfronteerd worden met onzekerheden door de druk op vraag en aanbod, geopolitieke spanningen, de gezondheidscrisis, en fiscale en monetaire aspecten, kan het lonen om uw blikveld te verruimen en in uw algemene risicobeoordeling rekening te houden met een maximaal verlies.

Het risico op maximaal verlies voor een effect is de grootste aaneengesloten waardedaling ooit vanaf een historische piek tot de bodem. Stel dat een belegger in het vierde kwartaal van 2021 veel aandelen heeft gekocht. We zien een worst-case-scenario ontstaan, omdat nu verkopen een zwaar verlies zou betekenen. Maar het vergt natuurlijk veel moed om naar het verleden te kijken en vast te stellen dat er maximale verliezen waren die veel groter waren dan de huidige beurscorrectie.

Dalende aandelenmarkten (bear markets) worden gedefinieerd als het moment waarop de correctie van piek tot dal meer dan 20 % bedraagt. De Dow Jones telde gemiddeld 33 bear markets tussen 1900 en vandaag. De laatste memorabele bear market op de Dow Jones vond plaats tussen oktober 2007 en maart 2009, met een daling van 54 % van piek tot dal. Voor bear markets van vastrentende effecten is er geen standaarddefinitie. Maar als we bijvoorbeeld kijken naar de index iShares 20-year+ US Treasuries, dan zien we dat die op 4 augustus 2020 een hoogtepunt bereikte en op 6 mei 2022 een forse correctie van 33,75 % onderging. De index iShares 5 to 10-year US Investment Grade Corporate Bond liet tussen eind 2020 en 6 mei 2022 een correctie van 16,60 % optekenen.

Wie belegt op stressvolle momenten kan maar beter op de hoogte zijn van de marktgeschiedenis. Probeer u niet te laten leiden door paniek of subjectieve argumenten wanneer u een beslissing neemt. Na de Tweede Wereldoorlog varieerden de maximale verliezen tussen -54 % en -22 %, met een gemiddelde van ongeveer -34 %, wanneer we Amerikaanse aandelen met een grote beurskapitalisatie als uitgangspunt nemen. Historisch gezien schommelt de hersteltijd tussen 16 maanden (vanaf de piek in 1961) en 74 maanden (vanaf de piek in 2000). Gemiddeld heeft het herstel van de Amerikaanse markten voor aandelen met een grote beurskapitalisatie ongeveer 39 maanden geduurd.

Op de obligatiemarkten maken we de ergste maximale verliezen ooit mee, want we moeten teruggaan tot 1980 om vergelijkbare correcties te zien. Het belangrijkste verschil in vastrentende waarden tussen vandaag en toen is dat de hersteltijd nu langer zal duren. Met een startpunt van de 30-jaarsrente in de VS van ongeveer 1,20 % in augustus 2020 tegenover 3,07 % vandaag, ziet u dat de piek zowat 33 % hoger ligt. Gelukkig is het resultaat voor de gemiddelde obligatiebelegger iets minder nadelig dankzij diversificatie in de obligatiesectoren en de rentegevoeligheid, die gemiddeld tussen de 5 % en 7 % ligt.

Een kwaliteitsvolle Amerikaanse bedrijfsobligatie die een correctie ondergaat van 15 % zal ongeveer 2,75 jaar nodig hebben om volledig te herstellen, in de veronderstelling dat de bodem begin mei werd bereikt en met een verwacht rendement voor de sector dat gestegen is tot 5,36 %. Voor beleggers in Europese EMU-staatsobligaties vond de piek-tot-dalevolutie plaats van 11 december 2020 tot alweer 6 mei, met als gevolg een terugval van 13,6 %.

Voor IG-bedrijfsobligaties uit de EU bedroeg het maximale verlies 11 % van 5 augustus 2021 tot 6 mei. In beide sectoren zijn de verwachte rendementen (hoofdzakelijk carry + roll-downrendement) duidelijk gestegen tot 2,37 % en 3,13 %. Dat komt neer op een hersteltijd van ongeveer 6 ​ en 3,5 jaar, opnieuw in de veronderstelling dat we de bodem hebben bereikt. Actief beheer, waarbij een hogere carry, gecorrigeerd op basis van de volatiliteit van de effecten, op de juiste manier kan worden gerealiseerd, kan de hersteltijd aanzienlijk verkorten.

Maar wat als we in een periode met inflatie terechtkomen die een impact heeft op de verwachte rendementen? Wat als de risicopremies verder moeten stijgen en de bodem op de aandelen- en obligatiemarkten nog niet volledig is bereikt? In dat geval is het goed om oog te hebben voor activaklassen die portefeuilles beschermen. De meeste uitgebalanceerde portefeuilles krijgen het lastiger naarmate we aanvaarden dat obligatie- en aandelenmarkten positief gecorreleerd raken. De efficiëntie van de spreiding tussen beide daalt sterk. Om kapitaal te beschermen, lijken inflatiegelinkte obligaties met korte tot middellange looptijd de beste keuze. Naast kortlopend Amerikaans schatkistpapier merken we dat ook kortlopende en in renminbi uitgedrukte Chinese staatsobligaties een goede bescherming bieden. Een ander vaak vergeten instrument voor kapitaalbescherming is FX-allocatie.

Geen FX-allocatie om op korte of zelfs middellange termijn tot een betere spreiding van de portefeuille te komen, maar onboarding, waarbij op lange termijn wordt belegd in sterk ondergewaardeerde valuta's op basis van handelsgewogen wisselkoerswaarderingen. En dan zien we de Japanse yen en de Chinese renminbi op de radar verschijnen. We zien momenteel een sterke rally van de USD nu de onzekerheid en de stijgende rente USD-kredietnemers met en zelfs zonder hefboomfinanciering bijzonder angstig maken. Zodra dit de komende jaren wegebt, moeten we ons misschien wel voorbereiden op periodes waarin de USD het minder goed doet doordat de renteverschillen stabiliseren en de handelsgewogen wisselkoerswaarderingen op lange termijn aantonen dat de USD hoog geprijsd is.

De Chinese monetaire autoriteiten zullen, ondanks de zwakte van de yuan de voorbije maanden, streven naar voorspelbaarheid en een stabiele Chinese munt in de strijd om de status van reservevaluta. Ook voor de yen zou opnieuw interesse kunnen ontstaan onder omstandigheden waarin de Bank of Japan gedwongen wordt het over een andere boeg te gooien en haar rentecurvebeleid te laten varen. Bovengenoemde blootstellingen hoeven niet veel durationrisico toe te voegen, maar kunnen uw portefeuille wel steeds antifragieler maken. In die zin zou goud toevoegen aan uw portefeuille, als beleggingsklasse bij uitstek met een lange looptijd, ook een goede keuze zijn. Als we de huidige zwakte op korte termijn buiten beschouwing gelaten, moet de waarde van goud niet worden afgewogen tegen deze weinig indrukwekkende correcties op korte termijn. Voor een juiste beoordeling moeten we kijken naar de relatieve robuustheid van het rendement van goud ten opzichte van de Amerikaanse rente en andere risicovolle beleggingsklassen. Relatief gezien is het zo dat goud de laatste tijd echt schittert!

De huidige nieuwsberichten zouden misschien voor pessimisme kunnen zorgen bij beleggers. Geef hier niet aan toe. De bedoeling van deze korte nota is de lezer te confronteren met de realiteit en de mogelijke resultaten op basis van de marktgeschiedenis. Kennis van activaklassen vereist kennis van de maximale verliezen en hersteltijden. Alleen dan kan een geïnformeerde belegger zijn reële kapitaal op lange termijn laten aangroeien.