Bitcoin keldert: “coïn”cidentie of niet?

Opdracht volbracht voor Didier Reynders, Europees commissaris bevoegd voor Justitie. Het digitale vaccinatiecertificaat werd deze week goedgekeurd door de lidstaten. Hiermee moet het toeristisch seizoen gered worden door het vrij verkeer van houders van het certificaat te garanderen.

Thomas Planell

Niet-EU-onderdanen zullen sinds ten minste twee weken gevaccineerd moeten zijn of inwoner van een land op de “witte lijst” zijn om te komen genieten van de Europese stranden en bezienswaardigheden, die in 2019 nog goed waren voor meer dan de helft van het internationale toeristenverkeer.

Voor Frankrijk en de Zuid-Europese landen betekent dit een enorme steun voor de groei. In die landen zijn inkomsten uit toerisme goed voor 11 % van het bbp en tot 17 % van de werkgelegenheid. Hoe dan ook zal de heropstart van de vluchten dit jaar erg aarzelend verlopen: verwacht wordt dat het luchtvaartverkeer deze zomer niet boven de 40 % van zijn niveau van voor de crisis zal uitkomen.

Voor de reizigers zelf zal het wellicht moeilijker worden om een huurauto te vinden dan een vliegtuigticket. Het in Europa beschikbare autopark werd tijdens de pandemie snel aangepast en bestaat nu uit minder dan 200.000 voertuigen, tegenover bijna 400.000 in het derde kwartaal 2019. Van Hertz en Six tot Europcar en Avis, de Europese koplopers in autoverhuur, allemaal hebben ze in het eerste kwartaal hun vloot met 30 tot 50 % afgebouwd tegenover vorig jaar, met de bedoeling hun behoefte aan werkkapitaal te beperken en hun kassituatie overeind te houden. Momenteel plaatst de schaarste van halfgeleiders een rem op het aanbod van nieuwe wagens: de verhuurders slagen er niet in hun voorraad op te krikken en naargelang de bestemming kan de voordien gebruikelijke huurprijs van € 100 voor een week oplopen tot meer dan € 500.

Voor de consumenten zou deze zomerperiode in het teken van de heropening wel eens het moment van de waarheid kunnen worden wat het inflatierisico betreft. En voor zij die vertrouwden op de prestaties van cryptomunten als vangnet, wordt dit dubbel pijnlijk. Vijf weken na het record van bijna 65.000 dollar dat samenviel met de lancering van zijn eerste uitwisselingsplatform, Coinbase, verloor de Bitcoin tot 54 % van zijn waarde op dinsdag.

De vloek die Glencore in 2011 te beurt viel, lijkt zich te herhalen: destijds ging de beursgang van de handels- en ontginningsgigant enkele weken vooraf aan de laatste historische piek van grondstoffen. Sindsdien en ondanks de duizelingwekkende opvering van 2020-2021, zijn noch de koers van Glencore, noch die van grondstoffen erin geslaagd hun oude niveaus terug te vinden.

We kunnen onmogelijk voorspellen of de digitale makelaar hetzelfde lot zal beschoren zijn als zijn evenknie in de grondstoffen, maar de ineenstorting van de voorbije weken kan niet losgekoppeld worden van de tussenkomsten van de regelgever.

In de Verenigde Staten leek de inschikkelijke regelgeving voor cryptomunten onder President Trump, met onder meer de benoeming van de voormalige CEO van Coinbase, Brian Brooks (vandaag bij Binance) bij het OCC (Office of the Comptroller of Currency), een blijver te worden. Maar onder de nieuwe regering-Biden, wil Michael Hsu de permissieve positie van het bureau ten overstaan van tokens herbekijken.

Hoewel dit niets heeft van een oorlogsverklaring, zorgde deze aankondiging voor koud zweet en dat op dezelfde dag als de ondertussen zeer duidelijke stellingname van de Chinese autoriteiten, namelijk dat deze speculatieve cryptomunten niet kunnen worden beschouwd als geld waarmee kan worden betaald. Die terechtwijzing was voorspelbaar: het is voor de Staat nog geen optie om zijn soevereine monopolies op te geven: het leger mobiliseren of munten slaan.

Binnen de opvallende terugkeer van het interventionisme sinds het begin van de pandemie was er geen plaats voor een categorie van activa die dermate vrij zou kunnen ontsnappen aan de regelgeving van de overheid. Is het ook geen contradictie om ontvangen overheidssteun (we denken dan aan de Biden-cheque van € 1400) in een gedereguleerd financieel product te gaan beleggen onder het voorwendsel dat het aan overheidscontrole ontsnapt?

Is het aanvaardbaar dat het publiek de marktmanipulaties ondergaat waarmee Elon Musk de SEC geselt in zijn persoonlijke krachtmeting met de Amerikaanse marktautoriteit sinds de tweet over de beursterugtrekking van Tesla? Zonder te willen vooruitlopen, is één ding zeker: de dagelijkse volatiliteit van de Bitcoin is vijfmaal hoger dan die van traditionele valuta’s en tast onvermijdelijk zijn geloofwaardigheid als betaalmiddel aan.

Om maar een voorbeeld te geven, voor een buitenlandse toerist die deze zomer Parijs wil bezoeken, zou de in Bitcoin betaalde prijs van het traject tussen Charles de Gaulle en de Eiffeltoren tussen vertrek en aankomst met 5 % kunnen afwijken tegenover de euro: dat betekent een ongekende factor van € 3 op de prijs van de rit! En als er iets is dat we tijdens onze vakantie willen vermijden, dan zijn het onvoorziene kosten …