AEX

Definitie

Graadmeter voor de Nederlandse beurs. De 25 grootste beursfondsen maken deel uit van deze index.


De belangrijkste 25 aandelen zijn opgenomen in de AEX-index. De AEX-index weerspiegelt de prestaties van de grootste Nederlandse beursgenoteerde fondsen. In deze index worden de 25 fondsen opgenomen die het kalenderjaar daarvoor de grootste beursomzet hebben gerealiseerd.


Niet ieder fonds weegt even zwaar mee. De weging is afhankelijk van de marktwaarde van een bedrijf. Die wordt berekend door het aantal aandelen te vermenigdvuldigen met de koers.


Een bedrijf kan nooit een weging hebben van meer dan 10 procent. Een onderneming met een hoge weging heeft meer invloed op de stand van de AEX dan een bedrijf met een lage weging.


 


AEX-index in vogelvlucht

De AEX-index wordt ook wel de meest gebruikte graadmeter voor het Nederlandse beursklimaat genoemd. Deze index is onderdeel van Euronext Amsterdam. Uiteraard zit deze beurs in Amsterdam (gevestigd in het Damrak in Amsterdam op Beursplein 5). De AEX-index bevat de 25 grootste beursgenoteerde bedrijven van Euronext Amsterdam. Dit zijn zowel Nederlandse als buitenlandse bedrijven. In het verleden waren het vooral Nederlandse bedrijven, tegenwoordig is het een mengeling. 45,38 punten was de eerste stand van de AEX-index op 4 maart 1983 (dit was toendertijd 100 punten). In de AEX-index zitten dus de grootste bedrijven die in Nederland een beursnotering hebben. De groep hier onder bestaat uit de Midkapaandelen en hier onder zitten weer de smallcaps in de ASCX-index en de lokale markt.

AEX-index in het verleden

Op 4 maart 1983 werd de AEX-index gestart, toen nog onder de naam EOE-index. Dit verwijst naar de European Options Exchange. Het oorspronkelijke idee van deze index kwam van Stan Westerterp, destijds de baas van de optiebeurs in Amsterdam. Destijds zat de optiebeurs nog in de Beurs van Berlage vlakbij het station. Het pand ernaast is het Damrak en hier huist de Nederlandse beurs al jaren in, nu onder de naam Euronext. Voordat de AEX-index begon was er de CBS herbeleggingsindex die 2 maal per dag werd berekend.Doordat de AEX-index zijn intrede maakte kon er doorlopend in gehandeld worden en ook met aandelenopties dus. In het eerste jaar (1983) won de AEX-index maar liefst 61 procent. Dit was echter geen compleet handelsjaar en gaat daarom niet zo de boeken in als een volledig handelsjaar. In Europa was de AEX-index de voorloper van een continu berekende aandelenindex. De Britse FTSE100, de Franse CAC40 en de Duitse DAX volgden in de jaren erna. In Europa geldt de AEX-index dus wel als één van de oudsten maar in de VS zijn er veel oudere indices. Zo bestaat de S&P 500 sinds 1957 en de Dow Jones index zelfs al sinds 1896. Bekende namen die vroeger onderdeel van de AEX-index waren zijn onder andere ABN, Gucci, Vedior, Vendex, Amro, UPC, Gist-Brocades en Versatel.

Historische berekening AEX

Voorheen werden de aandelen van de AEX-index nog gelijk gewogen om de AEX-index te berekenen. Een klein bedrijf zoals Nedlloyd had dan evenveel invloed als het megabedrijf ING Groep. Dit is niet heel logisch en mede daarom wordt de AEX-index nu gewogen op basis van de marktkapitalisaties waarbij de grootste aandelen zoals Unilever, AkzoNobel en DSM het zwaarste wegen.

Koersontwikkeling

AexkoersDe AEX-index die dus op 45,38 punten startte in 1983 stond begin 2019 op circa 570 punten. Van 1983 tot de 'dotcom-crash' 2001 klom de AEX-index vrij gestaag. Het laagste punt van 255 punten in maart 2003 was achteraf gezien een erg goed instapmoment. In 2008 zakte de AEX-index weer in elkaar maar sinds 2009 kabbelt de index weer omhoog.

Grootste verliezen AEX op een handelsdag:

1. 19 oktober 1987 (-12,00%; "Zwarte Maandag")
2. 26 oktober 1987 (-9,27%)
3. 24 augustus 2015 (-9,26%)
4. 6 oktober 2008 (-9,14%, kredietcrisis)
5. 29 september 2008 (-8,75%)
6. 10 oktober 2008 (-8,48%)
7. 24 juni 2016 (-8%)
8. 8 oktober 2008 (-7,68%)
9. 15 oktober 2008 (-7,56%)
10. 14 september 2001 (-7,25%, Aanslagen 11 september)

Grootste winsten AEX op een handelsdag:

1. 11 november 1987 (11,83%)
2. 13 oktober 2008 (10,55%)
3. 24 november 2008 (10,29%)
4. 13 maart 2003 (9,98%)
5. 21 oktober 1987 (9,21%)
6. 29 oktober 2008 (9,09%)
7. 12 november 1987 (8,7%)
8. 19 september 2008 (8,58%)
9. 8 december 2008 (8,14%)
10. 15 oktober 2002 (7,74%)

Grootste verliesmaanden

1. oktober 1987 (-27,53%)
2. september 2002 (-20,25%)
3. september 2008 (-19,71%)
4. oktober 2008 (-19,23%)
5. november 1987 (-17,79%)
6. juli 2002 (-17,30%)
7. januari 2008 (-14,43%)
8. september 1998 (-14,03%)
9. september 2001 (-13,32%)
10. augustus 1990 (-12,68%)

Grootste winstmaanden

1. maart 1983 (17,52%)
2. januari 1984 (17,28%)
3. oktober 2002 (15,68%)
4. juli 1997 (14,14%; de campinghausse)
5. april 2003 (13,72%)
6. februari 1998 (11,88%)
7. juni 1983 (11,83%)
8. juni 1988 (11,77%)
9. december 1999 (11,51%)
10. augustus 1984 (11,30%)

AEX-index is zonder dividend

Het belangrijkste onderdeel van het beleggen in aandelen is vrijwel zeker het dividend. Op de langere termijn is het dividend de grootste component van het totale rendement. De AEX-index bevat echter niet de ontvangen dividenden. Het is dus geen herbeleggingsindex zoals bijvoorbeeld de Duitse DAX-index die de ontvangen dividenden wel meeneemt. De relatief lagere stand van de AEX-index betekent dus niet dat de aandelen van de AEX-index het minder deden maar komt dus deels doordat dividenden niet zijn meegenomen.

Verschil met herbeleggingsindex

Het grote verschil van de AEX-index met de herbeleggingsindex zit hem dus in het feit dat dividenden bij de herbeleggingsindex wel worden meegenomen. De AEX-index is dus een echte ‘koersindex’.

Angstindicator

De bewegelijkheid van de AEX-index wordt ook wel vaak gezien als een indicator van de gemoedstoestand van de beleggers die in de AEX-index aandelen beleggen. Grote uitslagen staan dan voor grote onzekerheden c.q. erg veel optimisme. Een afgeleide hiervan is de VIX-index. Dit is een indicator van de verwachte bewegelijkheid van de aandelen op basis van de actuele optieprijzen (dus voor de call- en putopties). Een stand van boven de 20 voor de VIX-index wordt vaak gezien als paniek in de markt en onder de 15 als een stand van rust. Andere afgeleiden van de AEX-index zijn de futures en de ETF’s (indexproducten).

Huidige AEX-componenten

Momenteel bestaat de AEX-index uit deze aandelen:

  • Aalberts
  • ABN AMRO
  • Adyen
  • Aegon
  • Ahold Delhaize
  • Akzo Nobel
  • ArcelorMittal
  • ASML
  • ASR Nederland
  • DSM
  • Galapagos
  • Heineken
  • IMCD
  • ING
  • KPN
  • NN Group
  • Philips Koninklijke
  • RANDSTAD NV
  • RELX
  • Royal Dutch Shell
  • Unibail-Rodamco Westfield
  • Unilever
  • Vopak
  • Wolters Kluwer


    Zie ook

    AMX