Godot was vast een Griek

Momenteel zijn er twee onruststokers op de kapitaalmarkten: Griekenland en de Amerikaanse centrale bank. Waar het Griekse probleem eerder een politiek probleem is, stelt de Amerikaanse Fed de markten zwaar op de proef.

Etheneabarthels
Guido Barthels en Yves Longchamp

Eerst Griekenland: de nieuwe Griekse regering slaat de ene na de andere flater en doet daarmee sterk denken aan een toneelstuk van Samuel Beckett. We doen de schrijver enig onrecht aan als we zijn meesterwerk Wachten op Godot uit 1952 met de huidige poppenkast in de Griekse politiek vergelijken. Toch zijn er parallellen te trekken. Athene herinnert ons er namelijk dagelijks aan dat een akkoord tussen de schuldenaar (Griekenland) en zijn schuldeisers (de rest van de wereld) nabij is, maar het zou evenzeer kunnen dat dit akkoord er net als de reeds genoemde Godot niet komt.

De (economische) dimensie van het probleem wordt begrijpelijk als we kijken naar een aantal cijfers: de totale economische output van Griekenland over 2014 was slechts 1,6 % van de economische kracht van de Europese Unie en slechts 0,3 % van het wereldwijde BBP . De politieke dimensie is daarentegen van een heel andere aard, anders zou de onderhandelingspositie van de Griekse regering lang niet zo sterk zijn. Of het nu tot een Grexit of Graccident komt of dat we verder blijven aanmodderen: de Griekse burger wordt in ieder geval een slechte dienst bewezen zolang hem wordt voorgespiegeld dat alles bij het oude kan blijven.

Dan het tweede hierboven genoemde probleem voor de kapitaalmarkt: de Amerikaanse centrale bank. Op 29 mei 2015 werd de groei over het eerste kwartaal van 2015 bijgesteld tot -0,7 %. Momenteel bedraagt de meest optimistische prognose voor het tweede kwartaal circa 0,8 %. Indien de groeicijfers zo blijven, zal het knap lastig worden om de door de Fed voorspelde 2,5 % voor het jaar 2015 te halen. De meeste economen van de grote banken – allemaal hoogopgeleide en ervaren macro-economen – gaan niettemin uit van de zogenaamde lift-off, het begin van de renteverhogingscyclus van de Amerikaanse centrale bank, in september van dit jaar. Het is moeilijk voor te stellen dat deze groep deskundigen het bij het verkeerde eind zou kunnen hebben. De kans is echter groot dat de Fed, zoals ze in het verleden telkens weer heeft aangetoond, gewiekster te werk gaat dan alom wordt aangenomen.

We doen echter een hypothetische denkoefening en stellen dat de Amerikaanse economie na inmiddels zes jaar van economisch herstel in een recessiefase is aanbeland. De verrassingsindicatoren voor de VS bijvoorbeeld laten lage niveaus zien, vergelijkbaar met het niveau dat voor het laatst midden in de laatste recessie van 2008/2009 opgetekend werd. Het valt nauwelijks te ontkennen dat de economische verwachtingen ofwel zeer positief zijn, ofwel zeer negatief - of, en dat is het meest waarschijnlijke, dat we met een combinatie van beiden te maken hebben. Juist dat laatste zou kenmerkend zijn voor een trendomslag en daarmee de stelling onderbou¬wen dat de Amerikaanse economie inmiddels kwakkelend is.

De kans is groot dat de Amerikaanse centrale bank in het geval van een afzwakking niet de algemeen verwachte renteverhoging doorvoert en daarmee blijk geeft van een soortgelijk Fingerspitzengefühl zoals in de afgelopen jaren reeds het geval was.

De markten zouden dan ook tevergeefs op Godot of de renteverhoging wachten, inclusief de bijbehorende reacties op de veranderde marktomstandigheden.

Auteurs: Guido Barthels – CIO van ETHENEA Independent Investors S.A. en Portfolio Manager van de Ethna Funds en Yves Longchamp – Head of Research van ETHENEA Independent Investors (Schweiz) AG